Το πρώτο Μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στην αξέχαστη λυρική καλλιτέχνιδα, Μαρία Κάλλας.
Στο πρώτο Μουσείο Μαρία Κάλλας στην Αθήνα, θα μπορεί κανείς μέσα από κείμενα, αντικείμενα, video και σπάνια ηχητικά στιγμιότυπα να έχει μια συνολική εμπειρία για τη ζωή και την καριέρα της Μαρίας Κάλλας. Από το ξεκίνημα της, τα χρόνια της στην Ελλάδα, τη διεθνή καριέρα και τους μεγάλους ρόλους, μέχρι την κοσμική της ζωή, την προσωπικότητά της, τις στιγμές και την κληρονομιά που άφησε.
Το Μουσείο Μαρία Κάλλας
Το Μουσείο Μαρία Κάλλας στεγάζεται σε 3όροφο νεοκλασικό κτίριο 1.070τ.μ., ιδιοκτησίας του Δήμου Αθηναίων, επί της οδού Μητροπόλεως 44. Πρόκειται για το πρώτο μουσείο στον κόσμο αφιερωμένο στη Μαρία Κάλλας. Βασική αποστολή του είναι να κάνει γνωστή την καλλιτεχνική προσωπικότητα και το έργο αυτής της εμβληματικής λυρικής καλλιτέχνιδας σε ευρύτερες ομάδες κοινού και ειδικά σε όσες και όσους δεν είναι εξοικειωμένες/οι με την όπερα.
Το μουσείο παρουσιάζει τη ζωή και την καριέρα της Μαρίας Κάλλας χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, συμπεριλαμβανομένων κειμένων, αντικειμένων, βίντεο και σπάνιων ηχητικών αποσπασμάτων, δημιουργώντας μια μοναδική εμπειρία για τους επισκέπτες, τους οποίους οδηγεί σε ένα ταξίδι μέσα από το ξεκίνημά της, την εποχή της στην Ελλάδα, την διεθνή καριέρα και τους διάσημους ρόλους της, τον κοσμοπολίτικο τρόπο ζωής της, την προσωπικότητά της, τις σημαντικές στιγμές και τους ανθρώπους της ζωής της, και την κληρονομιά της.
Η μόνιμη έκθεση του Μουσείου αναπτύσσεται στον Α΄ και τον Β΄ όροφο και ευνοεί τη βιωματική εμπειρία και τη διαδραστική ανακάλυψη! Ο Γ΄ όροφος διαθέτει αίθουσα για περιοδικές εκθέσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, master classes, μικρές συναυλίες και εκδηλώσεις. Στο ισόγειο του κτιρίου υπάρχει το πωλητήριο και το καφέ/εστιατόριο La divina.2
Η συλλογή
Η δημιουργία συλλογής του Δήμου Αθηναίων με αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας ξεκίνησε το 2000, όταν ο Δήμος Αθηναίων απέκτησε τα πρώτα αντικείμενα συμμετέχοντας σε διεθνή πλειστηριασμό στο Παρίσι. Έκτοτε η συλλογή έχει εμπλουτιστεί με δωρεές αντικειμένων από αρκετούς φορείς και ιδιώτες, όπως ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας και το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού, με κειμήλια που ανήκαν ή αναφέρονται στη Μαρία Κάλλας, αλλά και με αντικείμενα που προέκυψαν από χρησιδανεισμό, με αποτέλεσμα να αριθμεί σήμερα περί τα 1000 τεκμήρια.
Τον Οκτώβριο του 2022 στη Μουσική Βιβλιοθήκη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, το ζεύγος Κωνσταντίνου και Βικτωρίας Πυλαρινού (Προέδρου και Μέλους αντίστοιχα του Σωματείου Υποτροφιών Μαρία Κάλλας) είχε τιμήσει τον Δήμο Αθηναίων με την εμπιστοσύνη του, δωρίζοντας 50 μοναδικά αντικείμενα της Μαρίας Κάλλας από την προσωπική τους συλλογή.
Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο Ελληνικός Σύλλογος Μαρία Κάλλας έδειξε την στήριξή τουστο Μουσείο δωρίζοντας στο Δήμο Αθηναίων σημαντικά κειμήλια που είχε στη κατοχή του. Η σύμβαση δωρεάς υπογράφηκε από την πρόεδρο του Ελληνικού Συλλόγου Μαρία Κάλλας, κ. Λιάνα Σκουρλή και τον Δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη.
Στη συνέχεια, η συλλογή εμπλουτίστηκε και εξακολουθεί να εμπλουτίζεται με δωρεές ή/και δάνεια από ιδιώτες συλλέκτες, φορείς και ιδρύματα. Σημαντικό μέρος της συλλογής αποτελούν, επίσης, οι ηχητικές αποτυπώσεις της φωνής της μεγάλης ντίβας σε ηχογραφήσεις, δίσκους, CDs, βιντεοσκοπήσεις, συνεντεύξεις κ.λπ. Τη συλλογή και το Μουσείο διαχειρίζεται για λογαριασμό του Δήμου Αθηναίων η Τεχνόπολη.
Η μόνιμη έκθεση
Βασικός στόχος της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου είναι να αναδείξει τα στοιχεία της τέχνης και της τεχνικής της Κάλλας που την έκαναν μοναδική, να φωτίσει την προσωπικότητά της πέρα από τους μύθους που καλλιεργήθηκαν γι’ αυτήν, να εξηγήσει τι είναι αυτό που την κάνει εξαιρετική και, βεβαίως, να προσφέρει αισθητική απόλαυση και να εμπνεύσει …
Η έκθεση ξεκινά με μια βιωματική προσέγγιση στον Β΄ όροφο και συνεχίζει με μια πιο πραγματολογική προσέγγιση στον Α΄ όροφο. Έτσι, οι επισκέπτριες και οι επισκέπτες πρώτα «βυθίζονται» στη φωνή και τις ερμηνείες της Κάλλας και στη συνέχεια ανακαλύπτουν σταδιακά,3 και στον ρυθμό ή τον βαθμό που επιθυμούν, τα γεγονότα και τους σταθμούς της ζωής και της καριέρας της, καθώς και τα στοιχεία που συνέθεσαν την προσωπικότητα και το ταλέντο της.
Με αυτόν τον τρόπο, η έκθεση συνδυάζει μια πιο «ουδέτερη» και αποστασιοποιημένη οπτική (χρονολογικός άξονας – τα γεγονότα) με μια πιο «προσωπική» και βιωματική ματιά (ερμηνευτικοί κύκλοι – η γυναίκα, η καλλιτέχνης, η ντίβα, ο μύθος). Παράλληλα, δίνει στοιχεία για να απαντηθούν ερωτήματα, ευνοεί το στοιχείο της ανακάλυψης και τη διάδραση και αφήνει -εν τέλει- το κοινό να οδηγηθεί στα δικά του συμπεράσματα.
Η προτεινόμενη πορεία ξεκινά με τον ανελκυστήρα προς τον Β΄ όροφο, ο οποίος είναι αφιερωμένος στην «εμπειρία Κάλλας»: οι επισκέπτες/ριες κινούνται διαδοχικά σε τρία δωμάτια που προσομοιάζουν σκηνικά από παραστάσεις εμβληματικών ρόλων που ερμήνευσε η Κάλλας (Norma, Tosca, La traviata) και βυθίζονται στη φωνή και την ερμηνεία της, ενώ σε ένα τέταρτο δωμάτιο παρακολουθούν την Κάλλας να διδάσκει στα masterclasses που έδωσε στη Juilliard School της Νέας Υόρκης το 1971-72.
Στον Α΄ όροφο η αφήγηση αναπτύσσεται μέσα από ενότητες οι οποίες ξετυλίγουν τη ζωή και την καριέρα της Κάλλας χρονολογικά και θεματικές νησίδες που πραγματεύονται πτυχές της ζωής της σε μη χρονολογική σειρά και μπορούν να ιδωθούν αυτόνομα. Οι επισκέπτες και οι επισκέπτριες μπορούν να ακούσουν την Κάλλας να ερμηνεύει διάσημες άριες, να δουν προσωπικά της αντικείμενα, να δουν βίντεο με συνεντεύξεις της, να διαβάσουν μαρτυρίες για αυτήν, να φυλλομετρήσουν ντοσιέ με επιπλέον υλικό, να ανακαλύψουν πληροφορίες κρυμμένες σε συρτάρια ή πίσω από ανακλινόμενες επιφάνειες, να φυλλομετρήσουν αποκόμματα Τύπου σε tablets και πολλά άλλα.
Τα εκθέματα
● Προσωπικά αντικείμενα της Κάλλας (παρτιτούρες, κοστούμια παραστάσεων, αξεσουάρ,
φορέματα, κ.ά.)
● Προγράμματα και αφίσες παραστάσεων
● Πρωτότυπες επιστολές προς την Κάλλας ή της ίδιας προς τρίτους
● Φωτογραφίες / Τηλεγραφήματα / Αποκόμματα Τύπου
● Εικαστικά έργα εμπνευσμένα από την Κάλλας
● Πλούσιο οπτικο-ακουστικό υλικό (βιντεοσκοπημένες παραστάσεις, συνεντεύξεις,
ντοκυμαντέρ, κ.λπ.)
Μουσείου Μαρία Κάλλας | Μητροπόλεως 44 | Αθήνα
